NR 11-12 / 2010
Rozmowa Piotra Kalinowskiego z ks. Martinem Camroux
Piotr Kalinowski: O co tak naprawdę chodzi w liberalnym chrześcijaństwie?
Ks. Martin Camroux: Liberalna teologia, tak jak ja ją definiuję, jest kontekstowym odnoszeniem Ewangelii do współczesnej kultury i wiedzy, która odzwierciedla intelektualny krytycyzm i liberalne wartości, jak tolerancja, otwartość i inkluzja. To bardziej sposób uprawiania teologii, niż kanon zasad. Dziś kluczowymi zagadnieniami są: próba połączenia ludzi z Bogiem, w którego szczerze będą mogli wierzyć, ponowne przemyślenie seksualności w świetle seksualnej i płciowej równości oraz przywiązanie do dialogu międzyreligijnego.
Są tacy, którzy twierdzą, że w XXI w. chrześcijan nie powinno się dzielić według konfesji, a tego, czy są liberałami, czy konserwatystami.
Myślę, że to zbyt duże uproszczenie. Różnice konfesyjne wciąż istnieją i dla niektórych z nas wciąż są ważne. Sam jestem bardzo przywiązany do myśli ewangelicko-reformowanej. To ona każe mi być częścią tradycji, która postrzega wszystko w sposób otwarty na wyzwania i zmiany. Jestem bardzo przywiązany do reformacyjnego hasła Ecclesia Reformata, Semper Reformanda (Kościół reformowany i stale się reformujący).
W sercu naszej tradycji znajduje się samokontrola i samokrytycyzm, skłonność, by w teologii i strukturach instytucjonalnych nie dopatrywać się czegoś więcej, niż rozwiązań tymczasowych, otwartych na zmiany w obliczu nowych wyzwań i nowego światła od Boga. Paul Tillich nazywał to „protestancką regułą”. Tylko Bóg jest ostateczny – wszystko inne jest otwarte na Reformację. W praktyce często odnajduję podobieństwa między chrześcijanami różnych wyznań, którzy także przywiązani są do krytycznych studiów i poszukiwań na rzecz pokoju i sprawiedliwości. Faktycznie, często czuję się bliższy anglikańskiemu liberałowi, niż fundamentaliście, który jest członkiem Zjednoczonego Kościoła Reformowanego.
Na ile możliwe jest pogodzenie zasad konfesyjnych z byciem liberalnym chrześcijaninem? I czy w ogóle?
Nie tylko możliwe, ale i fundamentalnie ważne! Liberalna teologia sprawdza się najlepiej w dialektycznej relacji z duchową tradycją. W przypadku religijnego konserwatyzmu niebezpieczeństwem jest to, że wspólnota może zacząć odrzucać wiernych. Natomiast u liberałów, że stanie się powierzchowna. Jeśli wiara ma mieć moc wyzwalającą, powinna być bardzo głęboko przeżywana. Jestem otwarty na dialog, kocham i chcę uczyć się od przedstawicieli innych wiar. Jednak dla mnie Bóg zdefiniowany jest w Jezusie, o którym świadectwo daje Pismo i który jest wyznawany we wspólnocie.
Co zatem łączy liberalnych chrześcijan wszystkich konfesji?
Wierzę, że wspólne jest nasze życie w Chrystusie, nasze doświadczenie Ducha i umiłowanie Pisma.
Konserwatyści często dopatrują się korzeni chrześcijańskiego liberalizmu w politycznej poprawności naszych czasów?
? i każdy, kto tak powie, jest ignorantem! Z jednej strony liberalizm jest produktem Reformacji. Nacisk na badanie Pisma Świętego wraz z przywiązaniem do tolerancji i wolności sumienia poprowadziły ludzkość ku oświeceniu i liberalizmowi, z takimi myślicielami jak John Milton i John Locke na czele. W XIX w. liberalizm znalazł swój wyraz w teologii Friedricha Schleiermachera. Z drugiej strony, korzeni liberalizmu można się dopatrywać w Kościele I w. W posłudze Jezusa widzimy, że łamał konwencje stojące na straży zróżnicowania ówczesnego społeczeństwa. On był tym, który lekceważył powszechnie obowiązujące religijne konwenanse i zasady. W tym kontekście trudno nie nazwać Jezusa liberałem. To samo tyczy się skłonności św. Pawła do łamania tradycji, aby dotrzeć do pogan.
Na stronach „Free to Belive” można znaleźć esej księdza pt. Liberalny comingout. Czy przyznanie się do wartości liberalnych jest na Zachodzie aż tak źle widziane?
Gdybyś znalazł się w jednym z rejonów, gdzie wspólnoty fundamentalistyczne są silne i wyrażał liberalne przekonania, zostałbyś odrzucony i zaszufladkowany jako niechrześcijanin. Niektórzy duchowni nie mogą mówić szczerze, w co wierzą.
Pełny tekst artykułu po zalogowaniu w serwisie.