Pismo religijno-społeczne poświęcone polskiemu
      ewangelicyzmowi i ekumenii

NR 1/2014, ss. 16–19

Henryk Sachs (fot. Archiwum JEDNOTY)Z okazji przypadającej 8 stycznia bieżącego roku 80. rocznicy śmieci Henryka Sachsa – ekonomisty, działacza społecznego i kościelnego – chcemy przypomnieć tę postać ważną dla Kościoła ewangelicko-reformowanego w Polsce.

Henryk Sachs urodził się 20 lipca 1870 r. Jego ojciec, Walerian Sachs był głównym buchalterem teatrów warszawskich i sekretarzem Konsystorza Ewangelicko-Reformowanego. Żył 71 lat, zmarł 12 lutego 1903 r. Matka – Emilia z Amelungów Sachsowa, żyła 79 lat, przeżywszy swego męża o 17 lat. Zmarła 11 marca 1920 r. Obydwoje zostali pochowani w grobie rodzinnym na Cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym w Warszawie.

Ekonomista, wykładowca, społecznik

Po ukończeniu szkoły handlowej Leopolda Kronenberga, którą ukończył z odznaczeniem, Henryk Sachs pracował w bankowości. Przygotowywał też ekspertyzy sądowe i prywatne. Od 1900 r. pracował jako nauczyciel, a następnie dyrektor na Kursach Handlowo-Ekonomicznych Zgromadzenia Kupców Miasta Warszawy. Przez dwadzieścia cztery lata (1911-1934) był profesorem w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie, gdzie prowadził wykłady z buchalterii w Katedrze Nauki o Handlu. Jak piszą Jadwiga i Eugeniusz Szulcowie, „umiejętność łączenia zagadnień teoretycznych z praktyką stawia go na czele pionierów pracujących nad rozwojem tej gałęzi wiedzy, jaką jest księgowość”.

Poza pracą naukową i dydaktyczną Henryk Sachs chętnie angażował się w działalność społecznikowską. 9 czerwca 1907 r. powołał do życia Związek Buchalterów Miasta Warszawy, który następnie został przekształcony w Związek Księgowych w Polsce. Była to pierwsza organizacja społeczno-zawodowa skupiająca księgowych. W latach 1917-1932 był prezesem tego stowarzyszenia.

Pełnił też dożywotnio funkcję wiceprezesa powstałej w 1925 r. Komunalnej Kasy Oszczędności Miasta Stołecznego Warszawy. Zasiadał w Radzie Nadzorczej prywatnego Warszawskiego Towarzystwa Ubezpieczeń S.A., powołanego w 1870 r., które oferowało ubezpieczenia rolne i przemysłowo-handlowe. Był również rzeczoznawcą w zakresie księgowości przy Izbie Przemysłowo-Handlowej w Warszawie. Jednocześnie został powołany w skład Rady Miejskiej Miasta Stołecznego Warszawy, którą to funkcję pełnił do śmierci.

Działacz kościelny i ekumenista

Henryk Sachs chętnie angażował się też w sprawy Kościoła. Przez wiele lat był radcą Konsystorza. 12 czerwca 1927 r. profesor Sachs został wybrany większością głosów na prezesa Synodu podczas sesji odbywającej się w dniach 12-14 czerwca w Warszawie. W czasie obrad wybrano również na trzyletnią kadencję Konsystorz. Z przedstawionych przez ustępujący Konsystorz trzech kandydatów ogromną większością głosów wybrany został na prezesa Konsystorza również Henryk Sachs. Jak donosiła JEDNOTA, uroczysta instalacja Sachsa jako prezesa odbyła się 19 września 1927 r. w lokalu Konsystorza. „Instalował swego następcę i przyjmował od niego prawem przepisaną przysięgę dotychczasowy Prezes Konsystorza Kacper Tosio”. Drugi raz Sachs został wybrany podczas Synodu w Warszawie 15 czerwca 1930 r. (do 1933 r.), a na trzecią kadencję – 11 czerwca 1933 r. podczas Synodu, który odbywał się w Warszawie, znów zdobywając głosy przytłaczającej większości. Kadencja ta została skrócona przedwczesną śmiercią prezesa Sachsa.

Był orędownikiem bliskiej współpracy z luteranami. Jako reprezentant Kościoła ewangelicko-reformowanego (Jednota Warszawska) wziął udział w Pierwszym Powszechnym Zjeździe Ewangelickim, który odbył się w Wilnie 11 listopada 1926 r. Podczas wspomnianego Synodu w 1927 r. Sachs wszedł do komisji, która...

 

Pełny tekst artykułu (po zalogowaniu w serwisie)

Jak uzyskać pełny dostęp do zasobów serwisu jednota.pl

 

Zdjęcie powyżej: Henryk Sachs (fot. Archiwum JEDNOTY). Poniżej: uczestnicy Synodu ok. 1932 (fot. Biblioteka Synodu KER), ławka w kościele łódzkim oraz grób rodziny Sachsów (fot. Ewa Jóźwiak).