NR 9-10 / 1987
WSTĘP
Światowy Alians Kościołów Reformowanych na XXI Zgromadzeniu Ogólnym w Ottawie (1982) postanowił nawiązać kontakt z Międzynarodowym Komitetem Żydowskim ds. Konsultacji z Religiami i podjąć z nim oficjalne rozmowy. Z tego postanowienia wynikła dla nas konieczność przyjrzenia się własnej teologii i historii z punktu widzenia przydatności do takich rozmów. W wyniku wstępnych prac i konsultacji powstał dokument pt. Teologia reformowana a naród żydowski*, opublikowany pod redakcją ks. dr. Alana P.F. Sella, sekretarza teologicznego Aliansu. Tym właśnie dokumentem posłużymy się w naszym opracowaniu.
Analizie poddana zostanie teologia wyraźnie reformowana, dlatego będziemy się opierać na pismach wielkich ojców reformowanej teologii oraz na najważniejszych wyznaniach wiary i katechizmach z okresu formowania się doktryny. Spośród wczesnych teologów normatywnych dla doktryny będą to głównie: Jan Kalwin, Ulryk Zwingli, Henryk Bullinger oraz Jan Coccejus**. Weźmiemy również pod uwagę teologię purytańską, ponieważ jest to jedyny nurt pochodzący z Reformacji, który wyraźnie zajmował się problemem Izraela.
W źródłowych reformowanych tekstach teologicznych znajdujemy niewiele wzmianek na temat Izraela pobiblijnego i praktycznie brak materiałów, które można byłoby odnieść do ówczesnych stosunków między Kościołem a narodem żydowskim. Ważnym wyjątkiem jest, jak już wspomniano, teologia purytańska, w której można znaleźć myśli ważne dla współczesnej refleksji teologicznej nad tym problemem. Niemniej jednak istnieją typowo reformowane sformułowania, które wyrażają treści potencjalnie odnoszące się do tej sprawy, chociaż bezpośrednio nie nawiązują do judaizmu.
Zajmijmy się kilkoma takimi tematami, które uważamy za szczególnie przydatne, nie przedstawiając jednak ogólnego zarysu reformowanej nauki wiary ani nie rozwijając wszystkich pojęć, które mają coś wspólnego z wiarą żydowską. Ośrodkiem wiary ewangelików reformowanych jest Jezus Chrystus - Jego życie, krzyż i zmartwychwstanie, podobnie jak u podstaw tej wiary leży nauka o Trójjedynym Bogu. Są to główne punkty dzielące wiarę chrześcijan i Żydów, ale nie będziemy się nimi tutaj zajmowali, bo ani nie stanowią dobra wyłącznie Kościoła reformowanego, ani nie są charakterystyczne tylko dla naszej tradycji.
* Reformed Theology and the Jewish. People, edited by Alan P.F. Sell, World Alliance of Reformed Churches, Genewa 1986.
** Johannes Coccejus (1603-1669) - niemieckiego pochodzenia teolog holenderski, który zajmował się w szczególności problemem Przymierza między Bogiem a człowiekiem. Jego system jest znany jako "teologia Przymierza".
Pełny tekst artykułu po zalogowaniu w serwisie.