9/1990

Ceny książek rosną. Rośnie też liczba nowych tytułów. Bogactwo tematów może oszołamiać, ale przed szałem zakupów nowości wydawniczych powstrzymują puste portfele... Trudności wyboru (głównie finansowe) zmuszają również autora tej rubryki do powściągliwości, do zmniejszania liczby kupowanych nowych książek, a więc i do nieregularnego ukazywania się rubryki „Wśród książek” na łamach naszego pisma. Przepraszam za to Czytelników i apeluję o... współudział w przetrwaniu rubryki.

Z bogatej oferty Instytutu Wydawniczego PAX polecam lekturę pasjonującej książki Adalberta Hammana (profesora patrologii na uniwersytecie w Montrealu), poświęconej życiu chrześcijan w Cesarstwie Rzymskim w latach 95-197, a więc w czasie, gdy kończono jeszcze redagowanie niektórych ksiąg Nowego Testamentu¹. W popularny sposób autor zapoznaje czytelników ze składem społecznym, życiem codziennym, rozrywkami, strojami i kulturą materialną wyznawców Ukrzyżowanego, a także z działalnością charytatywną, życiem liturgicznym i strukturą organizacyjną pierwotnego Kościoła. W omawianej pracy można znaleźć wiele nie znanych szczegółów na temat stosunków między chrześcijanami i pogańską większością społeczeństwa, sytuacji kobiet niewolników i dzieci, metod ewangelizacji oraz zainteresowania różnych warstw społecznych w Cesarstwie wspólnotami chrześcijańskimi i głoszonymi przez nie naukami.

Tej samej oficynie wydawniczej zawdzięczamy ukazanie się polskiego przekładu klasycznego, ciągle wartościowego podręcznika patrologii Bertholda Altanera i Alfreda Stuibera². Brak tego rodzaju dzieła na rynku księgarskim był szczególnie bolesny dla studentów teologii, a także dla szerokiego kręgu osób zainteresowanych pogłębieniem wiedzy o życiu, pismach i naukach Ojców Kościoła. Zakres chronologiczny książki obejmuje okres od Klemensa Rzymskiego i Ignacego z Antiochii (przełom I i II stulecia), aż po schyłek literatury patrystycznej w połowie XVIII wieku. Autorzy uwzględniają praktycznie wszystkie zachowane dzieła literatury chrześcijańskiej z tego okresu, analizują spory teologiczne, kształtowanie się dogmatyki, polemikę z filozofią neoplatońską, walkę z gnozą i wczesnochrześcijańskimi herezjami.

Polecam też uwadze Czytelników niewielki, ale niezwykle użyteczny słownik metaforystyki Nowego Testamentu, napisany przez ks. bp. Kazimierza Romaniuka³. Książka zawiera alfabetyczny spis metafor i porównań zawartych w tekście Nowego

Przymierza wraz z objaśnieniami, a także skorowidz rozdziałów i wierszy, w których te formy literackie występują. Słownik może stanowić cenną, praktyczną pomoc dla kaznodziejów i wszystkich studiujących Pismo Święte chrześcijan. Znaczenie poszczególnych metafor zostało podane – jak twierdzi autor – zgodnie ze współczesnym stanem biblistyki, która bezspornie w zakresie egzegezy i hermeneutyki przyniosła w ostatnich kilku latach rozstrzygające w wielu przypadkach wyniki.

Na zakończenie informuję o ukazaniu się nowego, poszerzonego wydania Wprowadzenia do ksiąg Nowego Testamentu, pióra O. Hugolina Langkammera⁴. Ten podręcznik od wielu już lat samotnie broni dobrego imienia rodzimej nowotestamentalistyki w zakresie tzw. wstępu do egzegezy. Warto dodać, że jedyny protestancki odpowiednik (Oscar Cullmann: Zarys historii ksiąg Nowego Testamentu, Warszawa 1963) jest nieosiągalny nawet w antykwariatach i całkowicie „zaczytany” w bibliotekach.