1-2 / 1998

„Dzień dzisiejszy przejdzie do historii jako bardzo ważny. Po raz pierwszy bowiem w dziejach naszej ekumenicznej uczelni – Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej – zostaje uhonorowany najwyższym wyróżnieniem, jakim dysponuje Uczelnia – tytułem doktora honoris causa – duchowny Kościoła rzymskokatolickiego” – brzmiały pierwsze słowa laudacji wygłoszonej przez ks. bp. prof. Wiktora Wysoczańskiego, który nazwał ks. bp. Nossola ekumenistą serca i czynu.

11 grudnia ub.r. aula Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej pękała w szwach. Świadkami tej niecodziennej, i dzięki osobie Doktora nie całkiem konwencjonalnej, uroczystości byli przedstawiciele Episkopatu Kościoła Rzymskokatolickiego (biskupi Tadeusz Pieronek, Władysław Miziołek i Kazimierz Romaniuk) oraz Kościołów zrzeszonych i nie zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej, reprezentanci prezydenta i premiera, parlamentarzyści oraz dyplomaci, a także – last but not least – liczni wybitni przedstawiciele polskiej rodziny akademickiej: rektorzy, dziekani i profesorowie uczelni teologicznych i świeckich. Oraz tłumnie zebrani studenci.

Odczytując stosowną uchwałę Akademii, prof. Karol Karski podkreślił jednomyślność, z jaką Senat przyznał Biskupowi Opolskiemu doktorat honorowy w dowód uznania za propagowanie współczesnej myśli teologicznej w duchu międzywyznaniowego zbliżenia, za zaangażowanie ekumeniczne i wkład w pojednanie narodów polskiego i niemieckiego. Rektor uczelni, arcybiskup Jeremiasz (władyka prawosławnej diecezji wrocławsko-pomorskiej) określił tę uroczystość jako antycypację rzeczywistości, w której chrześcijanie widzą siebie jako cząstkę żywej i pluralistycznej społeczności, która tworzy Kościół i w której każdy może znaleźć dla siebie miejsce niezależnie od swej wiary, poglądów czy pozycji społecznej. Mówił też o życzliwości ks. bp. Nossola wobec prawosławnych sąsiadów na Śląsku i jego zaangażowaniu w dialog z siostrzanym Kościołem. Równie ciepłe świadectwo złożył przemawiający w imieniu biskupa i Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego ks. radca Jan Gross. Przypomniał m.in., że gdy lipcowa powódź zniszczyła opolską kaplicę luterańską, ks. bp Nossol udzielił ewangelikom gościny w kościele św. Sebastiana.

Ze wzruszeniem o autorytecie, sympatii i powszechnym szacunku, jakimi cieszy się na rodzinnej Opolszczyźnie Ksiądz Biskup, mówił prof. Stanisław Nicieja, rektor Uniwersytetu Opolskiego, powstałego w dużej mierze dzięki staraniom tego wybitnego teologa i duszpasterza. Ks. bp Nossol, długoletni pracownik naukowy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, przez dwadzieścia lat kierujący Instytutem Ekumenicznym (niedawno zastąpił go ks. prof. Wacław Hryniewicz), jest wielkim kanclerzem Uniwersytetu Opolskiego i kierownikiem tamtejszej katedry ekumenizmu.

*

„To nie tak łatwo znieść tego kalibru ulewę laudacyjną” – odparł znany z poczucia humoru i skromności ks. bp Nossol, wysłuchawszy wszystkich – liczniejszych niż wspomniane – wystąpień i listów gratulacyjnych, i pożalił się na „przygnębiające ekscelencjonowanie”. We własnej diecezji – wyjaśnił – ubłagał, by nie tytułowano go ekscelencją, żeby nie przesłaniało to „radykalizmu służebności”.

Jako doświadczony ekumenista i uczestnik dialogów teologicznych Ksiądz Biskup podkreślił znaczenie klarowności konfesyjnej i niezacierania granic. Mówił więc o etapach własnej drogi w Kościele, o kolejnych stopniach chrześcijańskiej otwartości – począwszy od rodzinnego domu przez wspólnotę Kościoła, będącego dlań swoistą tarczą eklezjalną, KUL i kręgi dialogowe. Te do świadczenia prowadziły go i utwierdzały w traktowaniu zbliżenia między wyznaniami oraz między narodami jako oczywistości, a także jako powinności wobec własnego Kościoła. Jednym ze swych wielkich życiowych mistrzów nazwał Karola Bartha, wybitnego współczesnego teologa ewangelicko-reformowanego, któremu poświęcił rozprawę habilitacyjną („Chrystologia Karola Bartha. Wpływ na współczesną chrystologię katolicką”, Lublin 1979).

Okolicznościowy wykład był zatytułowany: „Realizm polskiej nadziei ekumenicznej w świetle nauczania Jana Pawła II w Ojczyźnie” (drukujemy go na s. 12). Omawiając ewolucję papieskiego orędzia o jedności Kościoła Chrystusowego, Ksiądz Biskup położył nacisk na najważniejszą zasadę i cel międzywyznaniowego zbliżenia i pojednania: wszyscy, choć wywodzimy się z odmiennych tradycji, choć różnimy się obyczajami i stylem myślenia – jesteśmy wezwani do ściślejszego zjednoczenia się z Chrystusem i wokół Chrystusa. Niezbędne jest przy tym nawrócenie serc, uzdrowienie historycznej pamięci, a przede wszystkim „intensywna stacja terapii” – modlitwa. „Źródłem wszelkiego dobra, piękna i prawdy jest Bóg, którego ziemskim obliczem jest nasz Brat i Zbawiciel, Pojednawca Jezus Chrystus” – zakończył po barthiańsku swe wystąpienie nowy doktor honoris causa ChAT.

Doktorat honorowy otrzymał już po raz czwarty. Dotychczas przyznały mu go Uniwersytety w Münster (1991) i Moguncji (1992) oraz w Opolu (1995). Komentując obdarzenie go tym dowodem uznania przez Chrześcijańską Akademię Teologiczną, biskup Nossol wyznał: „Nie śniłem o tym w moich najśmielszych ekumenicznych snach. (...) Teraz jest to już moja Akademia”.

*

Biskup opolski Alfons Nossol, członek Rady Głównej Episkopatu od 1984 r., przewodniczący Komisji ds. Ekumenizmu i uczestnik międzynarodowych gremiów do dialogu teologicznego z prawo sławnymi, luteranami a od niedawna ze starokatolikami, jest również wychowawcą kilku roczników teologów, promotorem dziesiątków prac magisterskich i doktorskich. Napisał 10 książek i ponad 250 artykułów naukowych i popularnonaukowych (m.in. w specjalnym numerze 1-2/82 „Jednoty”, poświęconym Karolowi Barthowi). W ub.r. obchodził czterdziestolecie kapłaństwa i dwudziestolecie otrzymania sakry biskupiej.

Monika Kwiecień