12 / 1997

Od mniej więcej pół wieku w słonecznym Pomeyrol na południu Francji istnieje zgromadzenie zakonne – nietuzinkowe, bo utworzone przez ewangeliczki reformowane. Jego przełożona, s. Danielle Clergue specjalnie dla Czytelników „Jednoty” opowiada o powstaniu tej Wspólnoty i o przenikającej ją służbie modlitwy.
Siostra Danielle pochodzi z południowej Francji, do Wspólnoty w Pomeyrol wstąpiła w 1967 r. Uczestniczyła bardzo aktywnie w środowiskach ekumenicznych w rejonie Cvennes, organizowała Ośrodek Diakonis w Hohrodberg w Alzacji oraz filiał Wspólnoty w Les Abeilleres. Od 1992 r. jest przełożoną Zgromadzenia. Zaangażowanie w ruch ekumeniczny i odnowę charyzmatyczną sprawiło, że stała się współzałożycielką ekumenicznej wspólnoty „Pielgrzymi Jeruzalemscy” w Izraelu, o której opowie w styczniowej „Jednocie” – red.

PROTESTANCKIE ŻEŃSKIE ZGROMADZENIE ZAKONNE W POMEYROL

Początki wspólnoty zakonnej w Pomeyrol sięgają roku 1929. Wtedy to Antoinette Butte zamieszkała w St.-Germain-en-Laye pod Paryżem i wraz z dwiema towarzyszkami postanowiła otworzyć dom, który byłby miejscem skupienia i regularnej modlitwy. Ewangeliczka reformowana, prawniczka z wykształcenia, nie utożsamiała pojęcia Kościoła z jedną tylko konfesją, lecz była otwarta na rzeczywistość Kościoła Powszechnego. Na swojej drodze życiowej zetknęła się z Armią Zbawienia, kwakrami i tzw. grupami oksfordzkimi¹. Należała do założycielek żeńskiego harcerstwa we Francji (pod nazwą „Harcerki Unionistki”), oddanego ideałom ludzkiego braterstwa, wierności, służby i pomocy wzajemnej².

Zasadniczy wpływ na Antoinette Butte wywarła teologia Karola Bartha a jednocześnie – odkrycie znaczenia, jakie ma „życie w Chrystusie” w połączeniu ze stwierdzeniem „Chrystus w was” z Listu apostoła Pawła do Kolosan (1:27). Później dla jej duchowego rozwoju decydujące okaże się zetknięcie z pobożnością i liturgią tzw. Trzeciego Zakonu Czuwających³: recytacja Ośmiu Błogosławieństw i oddanie się modlitwie podczas trzykrotnych codziennych rozmyślań. Ta droga uświadomiła jej żywotną potrzebę Kościoła protestanckiego – potrzebę zaistnienia szczególnego miejsca modlitwy, miejsca powrotu do medytacji w ciszy. Te przemyślenia doprowadziły ją, przy wsparciu ze strony Zakonu Czuwających, do otwarcia „Duchowej Ostoi”.

W 1937 r. „Duchowa Ostoja” opuszcza region paryski. Wezwana na południe Francji, znajduje przyjęcie w Pomeyrol, rozległej posiadłości ziemskiej koło St.-Etienne du Gres w Prowansji. W 1951 r. „Duchowa Ostoja” staje się zgromadzeniem zakonnym. Pierwsze siostry związują się z nim na całe życie, poświęcając się Bogu, ślubując wspólnotę dóbr, celibat i wzajemne podporządkowanie.

Reguła

Podstawą duchowości Wspólnoty Pomeyrol są Chrystusowe błogosławieństwa zawarte w Kazaniu na Górze, Hymn do Miłości apostoła Pawła (I Kor. 13), jego wezwanie do jednomyślności i pokory (Flp. 2:1-11) oraz dziękczynienie i modlitwa (Kol. 1:3-14), opiewające poniżenie i wywyższenie Jezusa Chrystusa.

Nasza reguła brzmi: Módl się i pracuj, aby On panował. Niech twoją codzienną pracę na równi z odpoczynkiem ożywia Słowo Boże. Zawsze zachowuj wewnętrzną ciszę, aby trwać w Chrystusie. Niech przenika cię Duch Błogosławieństw: radość, prostota, miłosierdzie.

Nasze ubóstwo nie jest celem samym w sobie. Oznacza przyjęcie życia „z łaski Boga i ludzi”, uznanie wzajemnej zależności jednych ludzi od drugich, prostotę życia służącą nie umartwianiu się, lecz otwarciu na sprawy najistotniejsze.

Piękno stworzenia zniewala nas do głoszenia chwały Bożej. W odpowiedzi na Boską harmonię dbamy o skromne piękno naszych domów, a zwłaszcza naszych nabożeństw – aby Słowo, śpiew, gesty były odzewem na piękno stworzone przez Boga.

Miłość

Miłość, jaką okazujemy, pojmujemy jako odbicie Miłości Bożej. Staramy się kochać tak, jak kocha nas Bóg, tj. oddając Mu siebie. To właśnie stanowi istotę naszego powołania, które odnawiamy co dzień podczas porannego nabożeństwa. Przepełnia nas radość, zachwyt nad Dziełem Boga w każdym z nas z osobna; radość ta jest owocem poświęcenia życia Bogu.

Nasza wspólnota obejmuje obecnie dwanaście sióstr, które złożyły śluby, jedną nowicjuszkę i jedną postulantkę. Tej samej regule duchownej podlega jeszcze 150 „towarzyszy” należących do różnych Kościołów, pozostają oni jednak w swoich miejscach zamieszkania, w swoim otoczeniu i prowadzą świecki tryb życia.

Od 15 lat mamy filiał w Cevennes koło St.-Jean du Gard. To Les Abeilleres (Pasieki), wiejska posiadłość, którą oddali do naszej dyspozycji Bracia Morawscy z Zeist w Holandii. Praca na roli, której rytm regulowany jest porami modlitwy, służy pogłębieniu życia duchowego. Odbywają się tutaj indywidualne rekolekcje.

Modlitwa

Modlitwa jest naszym najważniejszym powołaniem. Cztery pory modlitwy wyznaczają rytm dnia naszej wspólnoty. Spotykamy się w kaplicy rano, w południe, pod wieczór i tuż przed snem. Modlitwa jest kręgosłupem naszego życia. Uwielbienie, oddawanie chwały, modlitwa przyczynna i dziękczynna, słuchanie Słowa, poszukiwanie sposobu wypełniania go, przyjmowanie Bożego błogosławieństwa prowadzi nas drogą wiary w ślad za Chrystusem.

Modlitwa nie jest dodatkową czynnością w naszej codziennej pracy. Jest otwarciem się na Bożą obecność. Dlatego nie kończy się wraz z końcem nabożeństwa, ale przenika całe nasze życie, kierując nas ku jego Centrum – do Chrystusa. Cisza przy stole po porannym i wieczornym nabożeństwie, cisza podczas porannych zajęć pozwala nam trwać w Bogu.

Gościna

Jak rok długi, przyjmujemy w Pomeyrol i otaczamy opieką różne grupy dorosłych, młodzieży i dzieci, a także pojedyncze osoby. Proponujemy rekolekcje z okazji każdego ważnego święta kościelnego. Na Święto Przemienienia Pańskiego (6 sierpnia) przygotowujemy rekolekcje ekumeniczne – protestanci, katolicy i prawosławni razem odbywają studia biblijne i modlą się wspólnie przez cały tydzień poprzedzający to święto.

Drzwi naszego Zgromadzenia są szeroko otwarte dla wszystkich poszukujących Boga. Uczestnicy rekolekcji i współpracownicy stanowią wraz z siostrami jedną rodzinę: wspólnie odprawiamy nabożeństwa, jemy posiłki, pracujemy, rozważamy Słowo Boże. Często tworzymy wspólnotę z ludźmi różniącymi się między sobą wiekiem, statusem społecznym, narodowością, przynależnością wyznaniową. Ta garstka sióstr, jaką jesteśmy, nie musi jednak samotnie borykać się ze wszystkimi cierpieniami, problemami i troskami naszych gości. My wskazujemy im Tego, który zdejmie z nich wszelki ciężar i wybawi – Jezusa, jedynego Zbawcę.

Służba

W Pomeyrol zajmujemy się przede wszystkim przyjmowaniem gości. Staramy się jednak odpowiadać na wezwanie do uczestnictwa w życiu Kościoła lokalnego. Np. podczas wojny algierskiej jedna z naszych sióstr została powołana, by udać się na Saharę i tam się modlić. Nasza wspólnota odpowiedziała również na apel protestanckiej szkoły w Nimes, gdzie kilka sióstr uczyło przez parę lat. Ekumenizm, sprawa jedności Kościoła także domagała się naszego udziału. Zajęłyśmy się gorliwie organizowaniem młodzieżowych obozów ekumenicznych. Od 15 lat jedna z nas prowadzi, jakże potrzebną, działalność ekumeniczną w Jugosławii pod auspicjami Światowej Rady Kościołów. Ja sama przez sześć lat byłam opiekunką ekumenicznej wspólnoty „Les Montees de Jerusalem” (Pielgrzymi Jeruzalemscy) w Izraelu.

Ale wspólnota musi się bronić, by nie stać się „narzędziem działania”, potężną „organizacją” czy „zdyscyplinowaną siłą”. Ślub ubóstwa zabrania jej tego. Nasza Wspólnota stara się po prostu być znakiem wśród ludzi, którym ma służyć a nie dyrygować nimi. Stara się żyć w Kościele, w rzeczywistej społeczności z Kościołem, poprzez prorockie przepowiadanie, które powtarza niestrudzenie, poprzez zwycięskie życie i Słowo Boże skierowane do ludzi naszego czasu. Jest ona tutaj po to, aby przypominać – każdej parafii, każdej rodzinie – o powołaniu do chrześcijańskiej jedności. Posłannictwem Zgromadzenia Pomeyrol jest świadczenie o wartościach i zachowywanie ich, odgrywa więc ono w Kościele rolę twórczą i konserwatywną zarazem, rolę swoistego małego laboratorium doświadczeń przykładowych.

„Kochajcie się wzajemnie” – to skierowane jest do wszystkich ludzi, „jak ja was umiłowałem” – to polecenie dla Wspólnoty w Chystusie.

s. Danielle Clergue
Tłum. Joanna Kasprzakowa

¹ grupy będące pod wpływem ruchu oksfordzkiego – nurtu reformistycznego w jednym z kierunków anglikanizmu, tzw. Kościele Wysokim. Sprzyjając ekumenizmowi i katolicyzmowi, ruch ten postulował odnowę i pogłębienie życia religijnego oraz powrót doktrynalno-liturgiczny do Kościoła pierwotnego. Wpłynął też na odrodzenie życia zakonnego w Kościele anglikańskim

² organizacja ta działa do dziś jako „Harcerki i Harcerze Francji”, zob. Przegląd ekumeniczny, s. 21

³ modlitewne bractwo protestanckie, założone w 1922 r. przez pastora Wilfreda Monoda (przyp. aut.)