Pismo religijno-społeczne poświęcone polskiemu
      ewangelicyzmowi i ekumenii

3 / 1994

10-LECIE INSTYTUTU EKUMENICZNEGO KUL

Przed dziesięcioma laty (w roku akademickim 1983/84) w ramach Wydziału Teologicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego rozpoczął działalność Instytut Ekumeniczny, będący kontynuatorem dawnej Sekcji Teologii Porównawczej i Ekumenicznej (1970-1983). Głównym zadaniem tej placówki, jedynej tego typu w Polsce, jest „służenie sprawie jedności chrześcijan na płaszczyźnie badawczej, dydaktycznej i praktycznej" (Wacław Hryniewicz).

Instytutem kieruje, będąc zarazem kuratorem Katedry Teologii Protestanckiej, ks. bp prof. dr hab. Alfons Nossol, ordynariusz diecezji opolskiej, członek wielu międzynarodowych gremiów, m.in. Rady Konferencji Episkopatów Europy i watykańskiej Rady ds. Jedności Chrześcijan. Jego zastępcą jest inny wielki uczony i gorący ekumenista – ks. prof. dr hab. Wacław Hryniewicz, który po przejściu na emeryturę zasłużonego kuratora Katedry Teologii Ekumenicznej, ks. prof. Dr. hab. Stanisława Nagy'a (1990/91), zastąpił go na tym stanowisku kierując jednocześnie Katedrą Teologii Prawosławnej. Swoje osiągnięcia Instytut zawdzięcza też pozostałym pracownikom naukowym w osobach ks. dr. Jana Sergiusza Gajka, ks. dr. Leonarda Górki, ks. dr. Piotra Jaskółyiks. dr Stanisława Józefa Kozy, a także stale współpracującemu z tą placówką ks. prof. dr hab. Stanisławowi Celestynowi Napiórkowskiemu, który w katedrze dogmatyki i mariologii prowadzi wykłady i prace badawcze z zakresu ekumenizmu.

Studia w Instytucie Ekumenicznym KUL mają charakter licencjacki i doktorancki, co oznacza, że studenci muszą się legitymować uzyskanym wcześniej dyplomem magistra teologii. Ten fakt powoduje, że liczba studiujących jest niewielka, niemniej systematycznie powiększa się grono osób, które zdobyły w Instytucie licencjat (25) lub doktorat (6) z dziedziny teologii ekumenicznej.

O rozległej i dynamicznej pracy naukowo-badawczej Instytutu świadczą też różnego rodzaju sympozja, seminaria dyskusyjne i publiczne wykłady. Mają one dodatkowy walor, ten mianowicie, że służą jako platforma zbliżenia i dialogu ludzi różnych konfesji, zwłaszcza że część sympozjów ma charakter międzywyznaniowy i jest organizowana wspólnie z – na przykład – Chrześcijańską Akademią Teologiczną w Warszawie.

Bardzo ważnym odcinkiem pracy Instytutu Ekumenicznego jest działalność wydawnicza. Na specjalną wzmiankę zasługuje przygotowanie pierwszego samodzielnego numeru „Roczników Teologicznych KUL" (nr 7/1993), poświęconego teologii ekumenicznej. Odtąd systematycznie będą przygotowywane kolejne zeszyty. Instytut wydaje dwie serie książkowe: „Teologia w dialogu" (dotąd 6 pozycji) oraz „Jeden Pan, jedna wiara. Studia i rozprawy Instytutu Ekumenicznego KUL" (3 pozycje). Oprócz tego ukazały się 23 publikacje pozaseryjne. [Na s. 18 zamieszczamy wykaz kilku pozycji wydawniczych Instytutu, szczególnie polecając je uwadze duchownych, studentów teologii ewangelickiej oraz wszystkim, którym droga jest sprawa jedności chrześcijan – red.].

A skoro już mowa o wydawnictwach... Otóż nie można przeoczyć faktu, że w Instytucie trwają zaawansowane prace nad publikacją międzywyznaniowego podręcznika ekumenicznego pt. „Ku chrześcijaństwu jutra".

Instytut Ekumeniczny jest wprawdzie placówką naukową, ale wielką wagę przykłada również do praktykowania duchowego wymiaru ekumenizmu, poprzez modlitwy wspólnotowe i indywidualne. Dlatego od lat organizuje w kościele akademickim KUL Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan, zapraszając do czynnego uczestnictwa w nabożeństwach i do głoszenia Słowa Bożego chrześcijan innych wyznań. Tradycją Instytutu są też tzw. środy ekumeniczne (z Uroczystością Eucharystyczną), zapoczątkowane w 1980 r. jeszcze przez ówczesną Sekcję Teologii Porównawczej i Ekumenicznej. Jest to próba rozciągnięcia styczniowego Tygodnia Modlitw na cały rok akademicki i objęcia modlitwą wstawienniczą różnych krajów świata (kalendarz modlitw opracowała Światowa Rada Kościołów i wydała go w 1978 r. w Genewie).

Dziesiątą rocznicę swej działalności Instytut Ekumeniczny obchodził w charakterystyczny dla siebie sposób: po prostu zorganizował na KUL (na początku listopada ub.r.) międzynarodowe sympozjum ekumeniczne, podczas którego rozważano w różnych aspektach problem tożsamości wyznaniowej.

Na koniec refleksja. Gdy dziś idea jedności chrześcijan z trudem toruje sobie drogę do świadomości hierarchów i wiernych z różnych Kościołów, gdy do serc i umysłów zakrada się zwątpienie w sens ekumenicznych działań, gdy niektóre społeczności odgradzają się szczelnym murem od innych, a w stosunki wyznaniowe wkracza nieufność – Instytut Ekumeniczny KUL ciągle pozostaje jaśniejącym na polskiej mapie miejscem, gdzie z całym autentyzmem i zaangażowaniem ludzie wiary próbują wprowadzać w czyn Jezusowe słowa z Modlitwy Arcykapłańskiej: „...aby byli jedno", kładąc w ten sposób podwaliny pod Kościół jutra. Ich służba, często niedoceniana i przemilczana, roztacza przecież wokół dobrą aurę, promieniującą ciepłem braterstwa, poszanowaniem odmienności, otwartością i chęcią partnerskiego dialogu. Tam nawet antyekumeniści doznaliby olśnienia widząc, jak to dobrze i miło, gdy bracia w zgodzie mieszkają (por. Ps. 133).

B. St.

W opracowaniu wykorzystano dane z następujących materiałów:

Ks. Stanisław Józef Koza: Dziesięciolecie Instytutu Ekumenicznego KUL (maszynopis powielany)

Ks. Zygfryd Glaeser: W służbie jedności chrześcijan. Międzynarodowe sympozjum ekumeniczne z okazji 10-lecia Instytutu Ekumenicznego KUL (maszynopis powielany)