Recenzja
NR 1/2022, s. 38-39
Polska teologia protestancka jest fenomenem mało znanym i zwykle niedocenianym. Paradoksalnie przedstawiciele polskiego ewangelicyzmu są często mniej rozpoznawalni pomiędzy Odrą i Bugiem niż zachodni teolodzy protestanccy. W związku z tym wszelkie inicjatywy zmierzające do pogłębienia wiedzy o osiągnięciach polskich ewangelików na niwie nauk teologicznych należy uznać za cenne i ważne.
Książka dr. Mariusza Orłowskiego, opublikowana w zeszłym roku przez Wydawnictwo „Pielgrzym Polski”, wpisuje się w takie właśnie cenne inicjatywy. Powstała ona na podstawie doktoratu pt. „Ewangelicka etyka teologiczna w ujęciu ks. Witolda Benedyktowicza” (który miałem okazję recenzować), obronionego na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Poświęcono ją jednemu z najwybitniejszych polskich duchownych metodystycznych, znawcy etyki ewangelickiej, profesorowi Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, superintendentowi Kościoła metodystycznego w Polsce oraz wieloletniemu prezesowi Polskiej Rady Ekumenicznej – ks. Witoldowi Benedyktowiczowi. Książka ta jest niewątpliwie dziełem pionierskim, ponieważ o etyce Benedyktowicza nie napisano do tej pory wiele. A przecież jego myśl nadal kształtuje teologów Kościołów protestanckich w Rzeczypospolitej, gdyż ewangelicy studiujący w ChAT wciąż zapoznają się z jego podręcznikiem „Co powinniśmy czynić. Zarys ewangelickiej etyki teologicznej”.
Celem książki Orłowskiego jest przedstawienie poglądów etycznych ks. Benedyktowicza, które zawarł on w swoich publikacjach, a zwłaszcza we wspomnianym powyżej podręczniku akademickim. Orłowski stara się także odpowiedzieć na pytanie, „czym różni się ujęcie ewangelickiej etyki teologicznej przez ks. W. Benedyktowicza od innych ujęć?” (s. 17). Konkluzja wynikająca z siedmiu rozdziałów zamieszczonych w pracy Orłowskiego jest taka, iż Benedyktowicz, jak żaden inny teolog ewangelicki w Polsce, oparł swój system etyczny na teologii Karola Bartha, stając się jego rzecznikiem w naszym kraju. Spostrzeżenie dr. Orłowskiego jest trafne i istotne dla zrozumienia sposobu, w jaki Benedyktowicz przedstawiał etykę ewangelicką, nie jest to bowiem neutralny opis, ale w dużym stopniu przekaz poglądów Bartha. Do zapatrywań Szwajcara profesor ChAT-u nawiązał również w swym podręczniku do etyki, dlatego też Orłowski słusznie uznał, że ta publikacja jest w gruncie rzeczy wykładem opartego na teologii Bartha systemu etycznego Benedyktowicza.
Sięgając po książkę Mariusza Orłowskiego czytelnik dowie się wiele o istocie i historii ewangelickiej etyki teologicznej (rozdział 1), jej ogólnych założeniach i pryncypiach (rozdział 2), miejscu człowieka w świecie wedle ewangelickiej etyki teologicznej (rozdział 3), kwestiach społeczno-politycznych podnoszonych przez ową etykę (rozdział 4), tanatologii ewangelickiej, czyli zagadnieniach związanych z ewangelickim stosunkiem do śmierci, eutanazji itp. (rozdział 5), związku etyki ewangelickiej z nauką o Kościele (rozdział 6) oraz o ekumenizmie i odpowiedzialności chrześcijan za świat jako problemach etycznych (rozdział 7). Wszystkie te zagadnienia omawiane są oczywiście z punktu widzenia ks. Witolda Benedyktowicza i jego barthiańskiej teologii.
Pełny tekst artykułu (po zalogowaniu w serwisie)
Jak uzyskać pełny dostęp do zasobów serwisu jednota.pl
*****
Rafał Marcin Leszczyński – doktor habilitowany teologii historycznej, profesor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, pracownik naukowo-dydaktyczny Wydziału Teologicznego tej Uczelni.
Mariusz Orłowski
To powinniśmy czynić.
Ewangelicka etyka teologiczna w ujęciu
ks. Witolda Benedyktowicza 1921-1997
Wydawnictwo Kościoła
Ewangelicko-Metodystycznego „Pielgrzym Polski”,
Warszawa 2021, ss. 232.