NR 2/2021, s. 39–40

Po ponad dwudziestu (tak!) latach otrzymujemy sztandarowe dzieło Jana Kalwina „Istota religii chrześcijańskiej”. Na razie jest to Księga I, ale w planach są też przewidziane pozostałe księgi.

Dzieło zostało przetłumaczone z języka łacińskiego („Institutio christianae religionis”, lib. I). Dokonał tego zespół w składzie Janusz Kucharczyk, częściowo Rafał Leszczyński (senior), Jan Wietrzykowski i Przemysław Gola, a różnice w stosunku do wersji francuskiej uchwyciła Alina Lotz. Weryfikacji przekładu dokonali wspomniani już Rafał Leszczyński i Jan Wietrzykowski, a korektę językową przeprowadziły Jolanta Skutela i Agnieszka Błachut. Wreszcie edycja i skład to zasługa Marka Handrysika, a łamanie tekstu – Rafała Długosza i Aleksandra Wojtowicza. Projekt okładki wyszedł spod ręki Estery Szyi. Przekład był sponsorowany przez Come Over and Help oraz licznych ofiarodawców z kraju i zagranicy. Towarzystwo Upowszechniania Myśli Reformowanej HORN wpisuje się tym samym w wielki projekt przybliżenia polskiemu czytelnikowi najważniejszego dzieła Jana Kalwina.

Wydawca informuje, że trwają intensywne prace nad kolejnymi księgami „Institutio…”, a co najważniejsze priorytetem jest tutaj przekład wszystkich dzieł w taki sposób, aby były one czytelne dla „zwykłych” czytelników. Drugą istotną cechą jest z kolei wierność tłumaczenia, które uwzględnia ostre wypowiedzi Księcia Teologów. Dają się one zauważyć zwłaszcza w stosunku do adwersarzy, a radykalizm sformułowań z pewnością trudno podzielać. Punktem wyjścia tekstu było „Institutio christianae religionis” (red. Oliva Roberti Stephani Genevae MDLIX) i zastosowany w nim podział na rozdziały i akapity. Osobno potraktowano cytaty biblijne, które nierzadko są trudne do zidentyfikowania, stąd też stosowne przypisy, które pozwalają na odczytanie dzieła. To samo odnosi się do przekładów fragmentów Pisma Świętego na język polski, które są na ogół przyjmowane za tłumaczeniem Kalwina.

Ułatwieniem dla czytelnika są pełne rozwinięcia skrótów książek, które pisarz przywołał. Odnośnie do tego zastosowano też wyjaśnienia, które kryją się pod odsyłaczami. To samo odnosi się do słów greckich poddanych tłumaczeniu na polszczyznę lub transliteracji łacińskiej, niekiedy z dodatkowym komentarzem zawartym w przypisie.

Polska wersja „Institutio…” jest niewątpliwie wydarzeniem epokowym. Odbiorca – czytelnik otrzymuje przejrzysty tekst naukowy, który pozwala zrozumieć myśl Jana Kalwina, jednego z najważniejszych teologów i reformatorów XVI w. Tekst główny poprzedza opis stosunków genewskiego myśliciela z Rzeczpospolitą, pozwalający zrozumieć realia. Chodzi dokładnie o...

Pełny tekst artykułu (po zalogowaniu w serwisie)

Jak uzyskać pełny dostęp do zasobów serwisu jednota.pl

* * * * *

Krzysztof Biliński – filolog, profesor zwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego

Jan Kalwin, „Istota religii chrześcijańskiej. Institutio christianae religionis”, Księga I
Towarzystwo Upowszechniania Myśli Reformowanej HORN, Świętochłowice 2020
411 stron