Pismo religijno-społeczne poświęcone polskiemu
      ewangelicyzmowi i ekumenii

NR 4/2020, s. 36–38

Rece, serce (fot. geralt/pixabay)
(fot. geralt/pixabay)

 

Wspieranie osób potrzebujących w ujęciu chrześcijańskim określane jest jako służba. Powinnością każdego naśladowcy Chrystusa jest przekazywanie dalej miłości, którą sam od Niego otrzymuje, dzielenie się miłością, którą sam został umiłowany. Postawa sługi zostaje pozostawiona wierzącym jako wzór do naśladowania przez samego Zbawiciela, który wielokrotnie podkreślał, że „nie przyszedł, aby mu służono, ale aby służyć”. Na kartach Ewangelii znaleźć można wiele przykładów zachowania, w których dostrzegamy wzór doskonałej postawy Człowieka oddanego ludziom: otwartego, akceptującego, rozumiejącego, szanującego tych, do których przyszedł. Te cechy służby bliźnim, które prezentuje Chrystus, stanowią ponadczasowy wzór do naśladowania pozostawiony wszystkim chrześcijanom, nie tylko tym, którzy w szczególny sposób pragną poświęcić się działalności diakonijnej czy pomocowej. Postawa miłości bliźniego wzorowana na Chrystusie to sposób patrzenia na świat, sposób życia.

Jakkolwiek w świecie starożytnym znaleźć można wiele przykładów praw, przepisów i zasad, które regulowały kwestie społeczne i nakazywały troskę o drugiego człowieka, także tego spoza społeczności – wystarczy wspomnieć choćby liczne starotestamentowe teksty nakazujące okazywanie szacunku starcom, zachowywanie praw sierot, wdów czy imigrantów – to jednak chrześcijańskie dziedzictwo w kwestii pomocy bliźnim powołuje się przede wszystkim na nowotestamentowe przykazanie miłości bliźniego. Słowa: „Nowe przykazanie daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, jak Ja was umiłowałem; abyście się i wy wzajemnie miłowali. Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli miłość wzajemną mieć będziecie” (J 13,34–35) stały się inspiracją dla chrześcijan począwszy od czasów pierwszych zborów aż po współczesność. Za sprawą chrześcijan odcisnęły również piętno na budowaniu postaw prospołecznych w krajach ukształtowanych przez religię i kulturę chrześcijańską.

Motywacje do działania

Przez dwadzieścia wieków istnienia chrześcijaństwa i działania chrześcijan w świecie Chrystusowy nakaz miłowania bliźniego był jedną z kluczowych przesłanek motywujących ludzi do troski o człowieka w potrzebie. Obok niego na przestrzeni wieków rozwijały się koncepcje w czym innym upatrujące źródła postaw prospołecznych: w godności człowieka, w równości ludzi wobec siebie, w solidarności międzyludzkiej. Koncepcje te funkcjonują niejako równolegle, czasem splatają się z argumentami chrześcijańskimi, zawsze jednak leżą u podstaw wspólnych inicjatyw pomocowych.

U źródeł współczesnej pracy socjalnej i pomocy społecznej, rozumianych (ogólnie rzecz ujmując) jako profesjonalne pomaganie potrzebującym, leżą wielowiekowe tradycje – przede wszystkim chrześcijańskiej, inicjowanej przez Kościoły, ale również świeckiej – działalności pomocowej. Na fundamencie doświadczeń pomocy bliźniemu pionierzy pracy socjalnej w Stanach Zjednoczonych, w Wielkiej Brytanii oraz w innych krajach, w tym także w Polsce, tworzyli zasady, opisywali uwarunkowania i rozwijali metody, które pozwalają doskonalić sztukę pomagania. Teoretyczne koncepcje łączące osiągnięcia pedagogiki, psychologii, socjologii, medycyny, prawa czy kulturoznawstwa pozwalają na podążanie za człowiekiem, podejmowanie próby zrozumienia go, nawiązywania z nim relacji i wspierania go w taki sposób, by mógł przezwyciężać napotykane trudności, być aktywnym i samodzielnym, by mógł się rozwijać. Praca socjalna jest obszarem wiedzy i praktyki, który zgodnie z wykładnią polskiej pionierki pedagogiki społecznej (dziedziny na gruncie polskim macierzystej dla pracy socjalnej) – Heleny Radlińskiej – stale się rozwija, pozostaje otwarty i gotowy na wyzwania stawiane przez zmieniającą się rzeczywistość.

Współcześnie motywowana religijnie służba bliźniemu oraz świecka działalność pomocowa nie tylko wzajemnie się przenikają, uzupełniają i współpracują, ale również stanowią dla siebie nawzajem źródło wiedzy, doświadczeń oraz inspiracji.

Sposób rozumienia wsparcia okazywanego osobom potrzebującym, jaki cechuje pracę socjalną, również podlega dyskusji, w wyniku której...

 

Pełny tekst artykułu (po zalogowaniu w serwisie)

Jak uzyskać pełny dostęp do zasobów serwisu jednota.pl

* * * * *

Joanna Kluczyńska – doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, starszy wykładowca w Katedrze Prawa Oświatowego i Polityki Społecznej Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie