Pismo religijno-społeczne poświęcone polskiemu
      ewangelicyzmowi i ekumenii

NR 3/2018, ss. 29–32

Przemoc (fot. Alexas Fotos/pixabay)
(fot. Alexas Fotos/pixabay)

 

Konflikty występujące w rodzinach są zjawiskiem naturalnym, chociaż trudnym i niepożądanym. Istotna jest tutaj umiejętność ich konstruktywnego rozwiązywania, rozmawiania, przepracowywania i wyciągania z nich wniosków na przyszłość. Ten rodzaj kompetencji zapobiega wystąpieniu zjawiska przemocy domowej, które jest jednym z najbardziej destrukcyjnych doświadczeń w życiu człowieka.

Według statystyk policyjnych liczba osób dotkniętych przemocą we własnym domu wynosiła w Polsce w 2017 r. ogółem 92 529 osób. Wśród nich najliczniejszą grupę stanowiły kobiety: 67 984. Dzieci i młodzież, wobec których stosowano w domu przemoc, to 13 515 osób, zaś najmniej zgłoszeń dotyczyło przemocy wobec mężczyzn: 11 030. Sprawcami przemocy domowej najczęściej byli według danych Policji mężczyźni: w 70 035 przypadkach. Kobiety jako sprawczynie przemocy domowej stanowiły grupę 5 878 osób, zaś osoby małoletnie – 293 osób. Często do aktów przemocy dochodziło pod wpływem alkoholu: było tak w 46 092 przypadkach[1]. Należy jednak założyć, że dane te są niekompletne, ponieważ nie wszystkie przypadki przemocy domowej zgłaszane są na Policję. Skala zjawiska nie jest więc znana.

Tyle danych statystycznych, które same w sobie mogą zatrważać, a należy przy tym zdać sobie sprawę z faktu, iż za każdym z tych przypadków kryje się dramat osób krzywdzonych: dzieci, kobiet i mężczyzn, osób starszych i z niepełnosprawnością, niejednokrotnie uzależnionych od pomocy otoczenia.

Czym jest przemoc domowa?

Profesjonaliści zajmujący się różnymi dziedzinami nauki w różnorodny sposób wyjaśniają zjawisko przemocy w ogóle. W obszarze tego zjawiska mieści się węższy zakres przemocy domowej, a więc tej, której akty rozgrywają się w domu, w miejscu, które powinno być dla domowników azylem, bezpiecznym schronieniem i wytchnieniem.

I tak psychologowie definiują przemoc jako zjawisko, które stanowi zagrożenie dla wszystkich uwikłanych w nią stron: ofiar, świadków oraz sprawców. Jego długotrwałe konsekwencje wpływają na codzienne funkcjonowanie dotkniętych nim osób. Z perspektywy psychologicznej stosuje się – również zamiennie – pojęcia „przemoc” oraz „agresja”. Przemoc jest więc definiowana jako „intencjonalne działanie lub zaniechanie działania jednej osoby wobec drugiej, które wykorzystując przewagę sił narusza prawa i dobra osobiste jednostki, powodując cierpienia i szkody”[2]. Z kolei w uchwalonej 29 lipca 2005 r. Ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zjawisko to wyjaśniane jest jako „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób (...), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”.

Przemoc charakteryzuje się więc następującymi cechami: jest działaniem zamierzonym (intencjonalnym), w którym wykorzystywana jest przewaga sił jednej osoby nad drugą (i to jest cecha odróżniająca przemoc od agresji, w której siły obydwu stron mogą być wyrównane), w jego wyniku następuje naruszenie praw lub dóbr osobistych ofiary, która doznaje cierpienia i szkód fizycznych oraz psychicznych.

Rodzaje przemocy

Można wyróżnić kilka rodzajów przemocy. Pierwszym z nich jest przemoc fizyczna. Bicie, szarpanie, popychanie, kopanie, ciągnięcie za włosy, przypalanie papierosem itp. to zachowania, które powodują uszkodzenia ciała: widoczne na zewnątrz lub ukryte, bezpośrednio zagrażające życiu lub latami „gromadzone” i powodujące dolegliwości nie od razu kojarzone ze skutkami przemocy.

Przemoc psychiczna zawsze towarzyszy wszystkim zachowaniom przemocowym, ale może występować jako jedyny rodzaj przemocy. Polega na...

 

Pełny tekst artykułu (po zalogowaniu w serwisie)

Jak uzyskać pełny dostęp do zasobów serwisu jednota.pl

* * * * *

Joanna Kluczyńska – doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, starszy wykładowca w Katedrze Prawa Oświatowego i Polityki Społecznej Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie

 

[1] „Przemoc w rodzinie”, strona internetowa statystyk policyjnych http://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/przemoc-w-rodzinie/50863,Przemoc-w-rodzinie.html, (dostęp 15.08.2018).

[2] M. Lakowska, W. Paszkiewicz, A. Wiechcińska, „Wyprawa PoMoc. Poradnik dla osób doznających przemocy w rodzinie”, Stowarzyszenie „Niebieska Linia”, Warszawa 2005, s. 6.