Pismo religijno-społeczne poświęcone polskiemu
      ewangelicyzmowi i ekumenii

NR 1/2016, s. 7

Organizatorzy wystawy „Jan Heweliusz i jego Gdansk w 500-lecie Reformacji” z rysunkiem Marka Modela (fot. Anna Popiel)
Organizatorzy wystawy z rysunkiem Marka Modela (fot. Anna Popiel)

 

„Jan Heweliusz i jego Gdańsk w 500-lecie Reformacji” – to tytuł wystawy, której wernisaż odbył się na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego. Składa się na nią kilkanaście obrazów autorstwa artystów związanych z Gdańskim Towarzystwem Przyjaciół Sztuki. W swoim artystycznym przekazie nawiązują oni do postaci ewangelika Jana Heweliusza, jego miasta Gdańska oraz reformacji.

Wernisaż odbył się 13 stycznia. Wystawa została przygotowana w ramach współpracy Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki (GTPS) oraz Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (GTN) i wpisuje się w plany obu tych stowarzyszeń oraz szeroko rozumianego środowiska artystycznego i naukowego Gdańska dotyczące obchodów 500-lecia reformacji w 2017 r.

Kuratorem wystawy jest członek zarządu GTPS oraz kierownik Katedry Kształcenia Podstawowego na Wydziale Malarstwa gdańskiej ASP prof. Marek Model. Ten znany oraz ceniony artysta obchodzi 30-lecie działalności plastycznej i niedawno otrzymał nagrodę prezydenta Gdańska w dziedzinie kultury. W trakcie wernisażu narysował portret Jana Heweliusza w niespełna dwie minuty i chyba nikt na świecie nie zrobił tego szybciej. Proces powstawania tego dzieła sztuki dokumentowało kilkunastu fotoreporterów. Jak twierdzi zresztą ten wyjątkowy twórca, cały dowcip polega na tym, aby rysując szybko oddać charakter postaci, co wymaga odpowiedniego doświadczenia i warsztatu osiąganego latami ćwiczeń i pracy.

– Prezentujemy Jana Heweliusza nie tylko dlatego, że zajmował się astronomią czy piwowarstwem – podkreślił prezes Gdańskiego Towarzystwa Naukowego prof. Jerzy Błażejowski. – Ten wielki gdańszczanin był ewangelikiem i dlatego połączenie jego osoby z reformacją uważamy za bardzo trafne.

– Cieszy mnie fakt, że przestrzeń naszego wydziału mogła stać się miejscem połączenia nauki i sztuki – mówiła dziekan Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego prof. Beata Pastwa-Wojciechowska. Wystawa, jak podkreślają przedstawiciele obu Towarzystw, jest wprowadzeniem do obchodów 500-lecia reformacji.

– Pragnęłabym, aby osoby oglądające wystawę uświadomiły sobie wielowymiarową strukturę religijną społeczności gdańskiej – zaznaczyła przewodnicząca Wydziału I GTN prof. Maria Mendel. Mimo różnic, te wspólnoty religijne współegzystowały ze sobą.

To bardzo interesujące przedsięwzięcie artystyczne jest kontynuacją projektu z 2014 r. „Jan Heweliusz i jego Gdańsk w Londynie”, który również był realizowany w ramach współpracy obu Towarzystw. Inspiracją dla wystawy była też książka „Johannes Hevelius and his Gdańsk” pod redakcją prof. Mariana Turka. Została ona wydana przez GTN, a nad perfekcyjną angielszczyzną czuwała Elizabeth Turek, poświęcając na to wiele miesięcy żmudnej pracy. Sama jest zresztą anglikanką i uczęszcza na nabożeństwa luterańskie oraz ewangelicko-reformowane do kościoła ewangelicko-augsburskiego Zbawiciela w Sopocie.

– Nad stworzeniem tej wystawy pracowaliśmy dosyć długo i dlatego chcemy ją też pokazać na innych, nie tylko polskich uczelniach – podkreślił prezes GTPS Beniamin Koralewski. – Będzie ona rozwijana, ewoluując w kierunku tematu samej reformacji. Pochodzę z gdańskiej rodziny ewangelickiej z dziada pradziada i idee reformacji są mi bardzo bliskie. Pamiętajmy, że religijna rewolucja w Gdańsku miała dwa wymiary: luterański i kalwiński. Ten ostatni jest mniej znany, a przecież kalwinizm był religią gdańskich elit.

Kulminacja obchodów 500-lecia reformacji wciąż przed nami. Stąd też jeszcze nie raz o reformacji usłyszymy. Ważne przy tym, aby nie był to obraz jednowymiarowy, marginalizujący kalwinizm i ewangelików reformowanych.

 

Wystawa „Jan Heweliusz i jego Gdańsk w 500-lecie Reformacji”
Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Bażyńskiego 4, Gdańsk
Czas trwania wystawy: 13 stycznia – 12 lutego 2016 r.

* * * * *

Jarosław Balcewicz – doktor ekonomii, wiceprzewodniczący Wydziału I Gdańskiego Towarzystwa Naukowego