NR 4/2016, ss. 14–15

– W tym kościele zawsze swobodnie głosiło się Słowo Boże. Tu nie padały słowa pełne nienawiści pod adresem Żydów, Niemców, Rosjan, komunistów, imigrantów, kobiet czy osób o tak zwanej innej orientacji – mówił ks. Michał Jabłoński podczas obchodów Święta Zboru Ewangelicko-Reformowanego w Warszawie.

Obchody odbyły się 5 listopada i były związane z 240-leciem założenia zboru warszawskiego oraz 150-leciem wmurowania kamienia węgielnego pod budowę kościoła. Uroczystość rozpoczęła się krótkim nabożeństwem, podczas którego kazanie wygłosił proboszcz warszawskiej parafii ks. Michał Jabłoński. Podkreślił, że ten kościół zawsze był miejscem, gdzie swobodnie głosiło się Słowo Boże. – Gdy wkoło panowała propaganda faszyzmu czy komunizmu, terror i zastraszenie, przelewały się fale nienawiści względem tych czy innych ludzi bądź grup ludzi, to w tym miejscu nikt nigdy nie słyszał słów sławiących Hitlera, Stalina czy innych późniejszych wodzów, pierwszych sekretarzy czy generałów. Tu również nie padały słowa pełne nienawiści pod adresem Żydów, Niemców, Rosjan, komunistów, imigrantów, kobiet czy osób o tak zwanej innej orientacji. A przynajmniej mam nadzieję, że do tego nie dochodziło. I że tak wciąż i wciąż będzie – mówił kaznodzieja.

Prelekcję o dziejach zboru wygłosił prof. Wojciech Kriegseisen, dyrektor Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Zwrócił uwagę, że w sensie społecznościowym co najmniej od 1706 r. w Warszawie istniały dwa zbory ewangelickie: luterański i reformowany. W tym roku zawarły one bowiem unię polityczną. – Już w XVIII w. w gremiach zarządzających zborem reformowanym były kobiety – zauważył historyk. Tłumaczył, że w pierwszej połowie XVIII w. w Warszawie istniały społeczność, instytucje i duszpasterstwo ewangelickie, ale nie mogły być oficjalnie zalegalizowane. Protektorem ewangelików stał się król Stanisław August. – W 1776 r. oficjalnie została utworzona parafia reformowana, powołano też pierwszego oficjalnego pastora – mówił prelegent. Opowiadał również o ścisłej współpracy reformowanych z luteranami (między innymi o unii sieleckiej i wspólnym konsystorzu), a także o zaangażowaniu ewangelików w reformy Sejmu Czteroletniego i powstanie kościuszkowskie.

Podczas obchodów jubileuszowych odbyły się również dwa koncerty. Wystąpili Ekumeniczny Chór Kameralny Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Warszawie pod kierownictwem Pawła Hruszwickiego oraz organista Michał Markuszewski.